Czy nadal jest coś takiego jak testament ustny?
Podobno nowe przepisy kodeksu cywilnego przewidują usunięcie testamentu ustnego? Czy nadal, w nagłych przypadkach jest możliwość ustnego przekazania ostatniej woli? Mam na myśli sytuację, w której osoba starsza leży w szpitalu i nie jest w stanie pisać.
Tak. W dalszym ciągu można przekazać ostatnią wolę w formie testamentu ustnego. Co prawda od dość dawna ustawodawca prowadzi prace nad nowym kodeksem cywilnym i przewiduje usunąć testament ustny. Dlaczego ustawodawca chce zrezygnować z testamentu ustnego?
Głównym powodem jest zwiększenie się dostępu do notariuszy i obniżenie kosztu sporządzenia testamentu, dlatego większość ludzi z wyprzedzeniem decyduje się na uregulowanie spraw majątkowych przed śmiercią i albo samodzielne spisuje ostatnią wolę lub sporządza testament notarialny. Bardzo rzadko zdarzają się testamenty ustne, takie przypadki są jednostkowe, ponadto zdarzały się przypadki fałszowania testamentu ustnego.
W przypadku testamentu ustnego sąd opiera się wyłącznie na zeznaniach świadków. I gdy te relacje są zgodne lub zaszły przewidziane prawem okoliczności, uznaje że testament został sporządzony prawidłowo i jest ważny.
Nadal jednak w szczególnych przypadkach możliwe jest przekazanie swojej ostatniej woli w formie ustnej. Przypomnijmy kiedy stosuje się tą formę testamentu. Według nadal obowiązujących przepisów prawa, jeżeli istnieje obawa rychłej śmierci spadkodawcy albo jeżeli wskutek szczególnych okoliczności zachowanie zwykłej formy testamentu jest niemożliwe lub bardzo utrudnione, spadkodawca może oświadczyć ostatnią wolę ustnie. Musi się to odbyć w obecności co najmniej trzech świadków jednocześnie.
Następnie przed upływem roku od jego złożenia, treść testamentu ustnego może być spisana przez jednego ze świadków albo osobę trzecią w formie oświadczenia spadkodawcy z podaniem miejsca i daty oświadczenia oraz miejsca i daty sporządzenia pisma, a oświadczenie to potwierdzą podpisami spadkodawca i dwaj świadkowie bądź wszyscy świadkowie. Oprócz tej formy, jeśli treść testamentu ustnego nie została w powyższy sposób stwierdzona, w ciągu sześciu miesięcy od dnia otwarcia spadku, można stwierdzić przez zgodne zeznania świadków złożone przed sądem.
W szczególnych sytuacjach, jeśli na przykład przesłuchanie jednego ze świadków nie jest możliwe lub napotyka trudne do przezwyciężenia przeszkody, sąd może poprzestać na zgodnych zeznaniach dwóch świadków.
Podstawa prawna: Art. 952 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2014 r. poz. 121 ze zmianami)