Wykaz inwentarza
Kolejna duża zmiana dotycząca spadków polega na tym, że dotychczas dziedzicząc z dobrodziejstwem inwentarza, aby określić kwotę, do jakiej spadkobierca będzie odpowiadał za długi spadkowe, należało zlecić komornikowi sporządzenie spisu inwentarza. W nowelizacji wprowadzono wykaz inwentarza, który można sporządzić samodzielnie.
Jak było przed zmianą prawa spadkowego?
Do 18 października 2015 roku, w przypadku przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza, jedynym dokumentem, który określał górną granicę odpowiedzialności za długi spadkowe był spis inwentarza. Do wykonania takiego spisu uprawnieni byli komornicy na podstawie postanowienia sądu o sporządzeniu spisu inwentarza. Wniosek o wydanie postanowienia złożyć może do sądu spadkobierca, osoba uprawniona do zachowku i wierzyciel spadku.
Jak jest po zmianie?
Dla spadków otwartych po 18 października 2015 roku spadkobierca, zapisobierca windykacyjny i wykonawca testamentu mogą skorzystać z nowego narzędzia określającego odpowiedzialność za długi spadku przyjętego z dobrodziejstwem inwentarza w postaci wykazu inwentarza. Można go sporządzić samodzielnie wypełniając formularz „Wykaz inwentarza”, który można otrzymać w sądzie rejonowym lub okręgowym, a także na stronach internetowych tych sądów.
Wzór wykazu inwentarza do pobrania:
- wykaz inwentarza – wzór w Word – wykaz-inwentarza-wzor-doc
- wykaz inwentarza – wzór w PDF – wykaz-inwentarza-wzor-pdf
Drugim rozwiązaniem jest wizyta u notariusza, który przygotuje protokół w formie aktu notarialnego.
W obu opcjach własny wykaz inwentarza może sporządzić każda z uprawnionych do tego osób. W razie powzięcia wiadomości wpływających na zmianę danych w wykazie można go w przyszłości zmienić lub uzupełnić.
Co zawiera wykaz inwentarza?
Wykaz inwentarza musi zawierać następujące dane:
- imię i nazwisko osoby/osób składających wykaz inwentarza
- numer PESEL osoby/osób składających wykaz inwentarza
- adres zamieszkania osoby/osób składających wykaz inwentarza
- imię i nazwisko spadkodawcy
- numer PESEL spadkodawcy
- adres ostatniego zamieszkania spadkodawcy
Spadkobierca, zapisobierca windykacyjny lub wykonawca testamentu z należytą starannością ujawniają w wykazie przedmioty należące do spadku oraz przedmioty zapisu windykacyjnego, z podaniem ich wartości według stanu i ceny w chwili otwarcia spadku, a także długi spadkowe i ich wysokość według stanu z chwili otwarcia spadku.
Przy spisywaniu wykazu inwentarza nie ma potrzeby powoływania biegłego, który wyceni wartość przedmiotów wchodzących w skład spadku oraz wysokość długów. Może to określić samodzielnie osoba uprawniona do spadku.
Wykaz inwentarza trzeba wykonać solidnie!
Wykaz inwentarza sporządza się po to, aby określić kwotę, do której będzie odpowiadał spadkobierca za długi spadkowe. Jeśli według wykazu wartość spadku wynosi 100 tys., to odpowiedzialność za długi również ogranicza się do tej kwoty.
W takim razie, wiele osób dojdzie do wniosku, że zaniżając wartość przedmiotów lub pomijając niektóre z nich, ograniczy się odpowiedzialność za długi. Ustawodawca przewidział możliwość pojawienia się takiej pokusy, dlatego przestrzegamy przed takimi praktykami. Nowy art. 1031 par. 2 kodeksu cywilnego wskazuje wyraźnie, że:
Zdecydowanie nie warto tego robić.
Ile kosztuje sporządzenie wykazu i spisu inwentarza?
Jeśli spadkobierca, zapisobierca windykacyjny lub wykonawca testamentu wykona samodzielnie wykaz inwentarza, nie poniesie żadnych kosztów z tym związanych.
Jeżeli wybierze formę wykazu inwentarza w postaci protokołu notarialnego, to notariusz pobierze opłatę wynikającą z taryfy notarialnej wynoszącą 200 zł powiększone o 23% podatku VAT. Cena ta zawiera przesłanie wykazu do sądu spadku, który na stronie sądu umieści ogłoszenie o jego złożeniu. Ponadto uzyskamy od notariusza informacją o skutkach dokonania tej czynności.
Jeśli zdecydujemy się na sporządzenie spisu inwentarza, komornik pobierze opłatę wynikającą ze stawki godzinowej za swoją pracę. W zależności od tego, co wchodzi w skład spadku, za spis inwentarza trzeba zapłacić od 400 zł do nawet kilku tysięcy złotych. Dodatkowo koszt spisu podnosi konieczność wyceny nieruchomości, którą może wykonać jedynie biegły sądowy. Jak widać sporządzenie spisu inwentarza przez komornika może być dość drogie. Mamy jednak pewność, że spis wykonany jest dokładnie i zawiera rzeczywiste wartości przedmiotów i długów spadkowych.