Sfałszowany testament pozbawił mnie spadku
Kto odpowiada za oszustwo testamentowe, jeśli spadek dostała osoba, która użyła sfałszowanego testamentu? Czy odpowiedzialność ponosi sąd, który nie sprawdził autentyczności testamentu czy trzeba wnieść pozew przeciwko osobie, która zagarnęła spadek?
testament pisany ręcznie może być sfałszowany, oszustwo testamentowe
Sytuacja miała miejsce kilka lat temu. Sąd w Łodzi przyznał spadek osobie, która wykorzystała sfałszowany testament. Sprawa wyszła na jaw kilka lat później, ponieważ prawowity spadkobierca przez wiele lat próbował dochodzić sprawiedliwości. Czy sąd podczas postępowania spadkowego nie powinien sprawdzić autentyczność testamentu? Kto ponosi odpowiedzialność za taki obrót sprawy? Czy można pozwać Skarb Państwa?
Nie. Odpowiedzialność zarówno na podstawie prawa cywilnego, jak i karnego ponosi osoba, która posłużyła się przed sądem sfałszowanym testamentem. W sprawie o stwierdzenie nabycia spadku, sąd musi co prawda określić krąg osób uprawnionych do dziedziczenia. Musi sprawdzić, czy dana osoba jest rzeczywiście uprawniona do spadku oraz sprawdzić, czy nie ma innych osób, które mogłyby dziedziczyć po zmarłym. Jednak takie sprawdzenie nie zawsze jest wystarczająco szczegółowe, przyjmuje się to na podstawie dostarczonych dokumentów oraz przesłuchania świadków.
Nie ma jednak obowiązku, aby każdy testament przedstawiany w sądzie sprawdzany był przez grafologa biegłego w ocenie pisma odręcznego. Tego typu obowiązek, choć mogłoby wyeliminować sfałszowane testamenty, wydłużałoby znacznie postępowanie spadkowe i podnosiłoby koszty sprawy spadkowej.
Wyrok Sądu Najwyższego z 7 października 2015 roku, sygn. akt I CSK 929/14 wskazuje, że Skarb Państwa co do zasady nie ponosi odpowiedzialności za oszustwa testamentowe. Poszkodowany musi więc wnosić do sądu sprawę przeciwko osobie lub osobom, które w celu uzyskania spadku, posłużyły się sfałszowanym testamentem.
Przypominamy, że samo odziedziczenie spadku, czy to na podstawie dziedziczenia ustawowego, czy na bazie testamentu wymaga jeszcze potwierdzenia nabycia tegoż spadku. Prawo do spadku można potwierdzić w sądzie podczas sprawy o stwierdzenie nabycia spadku, bądź u notariusza, który może wydać poświadczenie dziedziczenia. Obie możliwości mają swoje wady i zalety, a wybór należy do spadkobiercy. U notariusza można załatwić formalności wtedy, gdy stawią się do niego wszyscy uprawnieni do spadku oraz gdy są zgodni co do prawa do dziedziczenia poszczególnych osób oraz ich udziałów w spadku.